برزخ؛ جاده یکطرفه به آن سوی جهان

البَرْزَخُ: ما بین كل شیئین، و فی الصحاح: الحاجز بین الشیئین. و البَرْزَخُ: ما بین الدنیا و الآخرة قبل الحشر من وقت الموت؛ برزخ در لغت به معنای آن چیزی است که بین دو شیء قرار گیرد. در صحاح اللغه آمده است که برزخ شامل آنچه بین دنیا و آخرت است، می شود از زمان مرگ تا قیامت .

در بسیاری از تفاسیر از برزخ تعبیر به حائل و مانع شده است. حائلی که بعد از مرگ مانع بازگشت انسان به دنیا می شود .

حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ (99) لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَكْتُ كَلاَّ إِنَّها كَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ یَوْمِ یُبْعَثُونَ ( مومنون/100)

 زمانى كه مرگ یكى از آنان فرارسد، مى‏گوید: «پروردگار من! مرا بازگردانید! شاید در آنچه ترك كردم (و كوتاهى نمودم) عمل صالحى انجام دهم!» (ولى به او مى‏گویند:) چنین نیست! این سخنى است كه او به زبان مى‏گوید . پشت سر آنان مانعی است تا روزى كه برانگیخته شوند.

 ولى به زودى با پاسخ منفى رو به رو مى‏شوند چرا كه در این گونه دوره‏هاى انتقالى، راه بازگشت وجود ندارد همان گونه كه جنین به رحم مادر باز نمى‏گردد و میوه‏اى كه از درخت جدا شد هرگز به شاخسار نمى‏چسبد.(پیام امام ،ج1، ص 663)

همانطور که جنین وقتی بدنیا آمد از لحاظ کمال رشد در حد جلوتری قرار می گیرد و دیگر امکان ندارد که به رحم بازگردد ،انسانی که مرد و حقایق عالم برزخ را مشاهده کرد از لحاظ کمال، جلوتر از زمان حیاتش در دنیا قرار می گیرد و دیگر بازگشتش به طور طبیعی به دنیا امکان ندارد. از این رو تمام قصه هایی که برای بازگشت مرده ای به دنیا هر چند برای لحظه ای مرگ را تجربه کرده باشد، بافته شده است دروغ محض است .

بنابراین برزخی مانع بازگشت است مانعی که تا قیامت ممانعت می کند امتداد برزخ تا قیامت از واژه "الی یوم یبعثون" فهمیده می شود. پس برزخ به فاصله زمانی دنیا و آخرت، و به مکانی که در آن ارواح و اجساد برزخی زندگی می کنند، گفته می شود.

 عالم برزخ از لحاظ کیفیت حد متوسط بین دنیا و آخرت است. مانند حیات دنیوی ضعیف و بازیچه و فریب دهنده نیست و مانند حیات آخرتی نیز عالی و با شعور نیست. بلکه حد وسط این دو است (اقتباس از تفسیر المیزان)." وَ ما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوانُ لَوْ كانُوا یَعْلَمُونَ"(عنکبوت ،64) «این زندگى دنیا جز لهو و لعب چیزى نیست و سراى آخرت زندگى واقعى است اگر آنها مى‏دانستند»

این عالم ظاهر که ما در ان زندگی می کنیم باطنی دارد به نام برزخ که مردم حقیقت ان را درک نمی کنندارواح بندگان پس از جدایی از بدن در انجا هستند تا دنیا سر اید وبساط روز رستاخیز گسترده شود جای برزخ در همین زمین برای اهل شقاوت وادی برهوت وبرای اهل سعادت وادی السلام ودر فضای اطراف زمین ودر اسمان ها است که بندگان هر یک به حسب مراتب ایمان واعمال شان در ان جایگاه هستند بعضی از مردم در انتظار دو روز هستند یکی روز ظهور حضرت قایٔم{عج}ودیگری روز قیامت تا زود به مقام هایشان برسند  خداوند در قران می فرماید:ظاهری از حیات دنیا را درک می کنند و از حیات اخرت غافل هستند.(1)                                                         1-سوره روم ایه